In 1502, nu precies 500 jaar geleden vertrok Columbus voor zijn vierde en laatste reis naar Amerika. Het nieuwe continent was op dat moment al enige tijd ontdekt. Maar pas dit keer werden voor het eerst cacao-bonen mee teruggenomen naar Europa en tegelijk begonnen Spanjaarden ook slaven te verschepen vanuit Afrika. In datzelfde jaar 1502 werkte Michelangelo hard aan beeldhouwwerken voor de dom van Siena en werd ook de geit geïntroduceerd op het eiland Mauritius. Allemaal redenen voor klinkende jubilea? Nou, niet echt, geloof ik eigenlijk. En hoe ik dit allemaal weet? Zoveel historisch culturele belangstelling had u nooit achter me gezocht? Och, gewoon "1502" als zoekterm in Google intikken en al dit soort wetenswaardigheden rollen online over je scherm.

Eind november 1979 ging men ook al online. Maar dergelijke trivia waren op dat moment nog niet zo makkelijk uit computers op te vragen. Omdat online toen nog een beetje langzaam ging met 300 bits per seconde via ruisende telefoonlijnen naar Lockheed en ESA. En omdat er nog niet veel meer te doorzoeken viel dan alleen een paar zeer serieuze wetenschappelijke bibliografische databeesjes. Maar er was toen wel voor het eerst een cursus om dat online zoeken te leren aan nieuwelingen in het zoekvak. Een cursus gegeven en georganiseerd door de voortrekkers van VOGIN, en vooral gerealiseerd dankzij het doorzettingsvermogen van Lieuwien Koster uit Wageningen. Het was op dat moment immers nog allerminst simpel om genoeg terminals, modems en telefoonlijnen bij elkaar te krijgen, om temidden van een spaghetti aan kabels, zo'n vijfdaagse cursus te kunnen organiseren in een congrescentrum waar zelfs nog nooit iemand van het woord "online" gehoord had.

Zelf was ik toen nog een eenvoudig natuurkundige. Maar vorige maand, 22 jaar later, was ik er wel bij toen diezelfde VOGIN-cursus voor de 50ste keer gegeven werd. Diezelfde cursus? Natuurlijk is de inhoud voortdurend met zijn tijd meegegaan, anders had hij het geen 50 keer volgehouden, maar hij duurt wel nog altijd vijf dagen en hij wordt nog altijd gegeven door ervaren vakgenoten. En het blijft evengoed opmerkelijk dat zo'n hoog-technologische cursus over een periode van meer dan 20 jaar, met ijzeren regelmaat, vrijwel elke keer volgeboekt, al 50 keer met succes is gegeven. Reden voor een klinkend jubileum? Eigenlijk wel degelijk.

Januari 1997, nu precies vijf jaar geleden. Het eerste nummer van Informatie Professional viel in de bus. De redactie gaf zijn credo af in een stukje onder de titel "Van haarvaten en bypasses". Daarin werd geconstateerd dat bibliotheekwezen en documentatiesector convergeerden en dat traditionele online en Internet naar elkaar toegroeiden. Open en Login als twee afzonderlijke bladen leek te veel versnippering. De "bypasses" uit de titel verwezen naar de afsteekjes, dwarsverbindingen en rolwisselingen die in de informatieketen ontstonden.

Ook wees men op het ontstaan van steeds meer laagdrempelige verbindingen en diensten voor informatiegebruikers, de "haarvaten" van de informatievoorziening. Eigenlijk vinden we al die dingen intussen zo gewoon, dat het achteraf bijna verbazing wekt dat het toen nog zo expliciet gezegd moest worden. Net zo gewoon is intussen de benaming "informatie professional" geworden voor de informatiewerkers voor wie IP bedoeld was. Dat onze beroepsgroep ooit zonder die aanduiding door het leven kon, valt haast niet meer voor te stellen.

We lazen in dat eerste nummer al over personeelsmanagement in digitaal perspectief, over kennisloket en kennistransfer en over metawebwoelers. Ook werd gemeld dat NBBI integreerde met TNO-STB. Wat daarvan geworden is, weten we intussen. De oud-NBBI'ers van toen bevolken nu in groten getale de redactie en de redactieadviesraad van Informatie Professional, terwijl er haast geen een meer bij TNO te vinden is. Een volgend nummer meldde de - achteraf veel succesvollere - overstap van Maria Heijne van Surfnet naar TU Delft. Dutchess heette toen nog NBW, Nederlandse Basisclassificatie Web, en het inrichten van een website was een onderwerp waaraan een heel artikel gewijd kon worden. Voor wie aan onze huidige vormgeving en inhoud gewend is, zien die eerste nummers er achteraf gezien nog niet zo erg gelikt uit en misschien zelfs al een beetje achterhaald. Maar toch ook wel al een heel verschil met de beide ouders Open en Login.

Vijf jaar IP reden voor een klinkend jubileum? Wis en waarachtig wel. Maar daarmee vallen we onze lezers nu niet verder lastig. Voor die lezers moeten we eerst maar weer een goed volgend nummer maken en zorgen dat we met onze tijd blijven meegaan, net als die VOGIN-cursus. Zou het dan lukken 50 jaargangen te halen?

Voor een abonnement op Informatie Professional:
bel: 020 - 627 6609

Zie ook IP Online