Via Linked-in kreeg ik een paar weken geleden een berichtje van oud-vakgenoot Jak Boumans, waarin hij meldde dat een boek van hem was uitgekomen. "Toen digitale media nog nieuw waren - Pre-internet in de polder (1967-1997)". Dat heb je met een generatie die wat ouder wordt, dacht ik toen, die heeft de neiging in het verleden te duiken. Maar verder vergat ik het meteen weer. Tot ik zondagochtend ineens Jak's stem uit de radio hoorde komen. In OVT, VPRO's geschiedenisprogramma over de Onvoltooid Verleden Tijd.

Het ging over zijn boek. Precies verslag doen van dat vraaggesprek kan ik niet, want op zondagochtend ben ik nog niet zo'n geconcentreerd luisteraar. Wel hoorde ik plotseling een oud radiofragment waarin de zachte G van Chriet Titulaer langs kwam. Voor ons - onkundige luisteraars - introduceerde de goeroe van de techniek van de toekomst een nieuwe online dienst van de PTT: Viditel. In augustus 1980 door staatssecretaris Neelie Kroes gelanceerd. Voor onze jonge lezertjes: Viditel zag eruit als Teletext, met net zo weinig tekst als nu nog altijd op ons TV-scherm verschijnt. Maar dit kwam via een modem over de telefoonlijn binnen. En daar kon je informatie opvragen! Als ik Chriet's woorden goed onthouden heb, kostte een abonnement toen 1700 gulden per jaar. [*]

Nog afgezien van de prijs - zelfs zonder inflatie meer dan we nu voor breedband internet betalen - vond ik Viditel toen al niks. Echte informatieprofessionals met hun geavanceerde IBM pc's, waar wel drie keer zo veel lettertjes op het groene scherm pasten, konden al een veelheid aan serieuzere databases raadplegen bij allerlei online hosts. Waarbij ik gemakshalve vergat hoeveel duurder dat nog weer kon worden, met betaling voor elke gebruikte minuut. Maar inderdaad, Viditel is nooit doorgebroken. De opmerking van Jak Boumans dat Chriet Titulaer Nederland rijp gemaakt heeft voor het digitale tijdperk, kwam mij dan ook overdreven voor. Pas toen we internet kregen en dat goedkoop en makkelijk genoeg werd, heeft Nederland die digitale wereld echt omhelsd. En dan vooral dankzij een generatie die Chriet nauwelijks meer bewust heeft meegemaakt.

Terugkijkend kun je trouwens zeggen dat die online informatie toen eigenlijk al "in the cloud" zat, of het nu van Viditel, Dialog of Dimdi kwam. Alleen moest die term nog worden uitgevonden. Een groot verschil is natuurlijk de digitale informatieschaarste van toen tegenover de overvloed van nu. In tijden van schaarste ben je bereid te betalen en moeite te doen met ingewikkelde systemen. In tijden van overvloed moet alles vanzelf gaan en moet een dienst zelfs een "belevenis" zijn om gebruikt te worden. Ter illustratie deze vacature van de toekomst die ik net zag langskomen: The University of Michigan Library is seeking an innovative, and talented user experience professional to join our User Experience Department.

Voor een abonnement op Informatie Professional:
bel: 020 - 627 6609

Zie ook IP Online